Lezen is goed voor je - kwartaal 2
Ik heb de afgelopen drie maanden wederom 25 boeken gelezen - klassiekers, novelles, seriedelen, non-fictie, sciencefantasy, Polder-SF, alternatieve geschiedenis, epische fantasy, social fiction, hervertellingen, militaire SF et cetera - van pulp tot hoge literatuur. Daarmee lig ik precies op koers voor 100 boeken in 2025. We gaan zien hoe dat loopt, maar ik heb het aangedurfd om mijn Reading Challenge te verhogen van 72 naar 100.
In de rubriek ‘Breek de week’ van Ruscha Vis in de onvolprezen Science Fiction & Fantasy Boekenclub op Facebook (opgestart door John van Hal) heb ik elke woensdag over mijn leeservaringen verteld. Net als vorig kwartaal deel ik onderaan dit artikel een gecureerde versie van die bijdragen. Bekijk ook mijn leesavonturen in het eerste kwartaal van 2025.
Veranderende voorkeur?
Ik heb dit tweede kwartaal van 2025 veel mooie romans en novelles gelezen, maar er waren er maar twee waar ik vijf sterren aan gaf en beide buiten de mainstream van het speculatieve genre (of helemaal daarbuiten). Zijn mijn voorkeuren aan het veranderen? Dat vond ik wel een interessante vraag, want ik ben altijd al een buitenbeentje in de fandoms, omdat ik niet snel tevreden ben qua schrijfstijl, thema’s, insteek en kwaliteit. Natuurlijk hoeven verhalen niet aan snobistische ‘literaire’ kwaliteitsnormen te voldoen, maar een boek moet wel goed zijn in wat het is: spannend, verbeeldingsrijk, emotioneel en/of persoonlijk.
Toch denk ik niet dat mijn voorkeuren echt veranderen. Ik houd nog steeds enorm van de rechtgeaarde, diep speculatieve en goed uitgewerkte genreboeken (denk aan de Gebroken Aarde-serie van N.K. Jemisin die ik dit kwartaal uitlas of de Teixcalaan-boeken van Arkady Martine), maar daar is een categorie bijgekomen: de écht weirde, onvoorspelbare en zichzelf niet verklarende boeken zoals bijvoorbeeld Het duurt eeuwig en dan is het voorbij van Anne De Marcken en A Short Stay in Hell van Steven L. Peck.
Vijf sterren
Dit kwartaal heb ik A Short Stay in Hell vijf sterren gegeven als enige speculatieve boek. Deze novelle is volkomen briljant in het tot in de laatste atomen uitwerken van de premisse. In dit boek komt een Mormoonse gelovige in een hel terecht die gecreëerd is door de enige echte god: Ahura Mazdâ, die van het zoroastrisme. Het lijkt niet zo’n erge hel, want het is vormgegeven als een bibliotheek én je kunt er uit komen, als je het boek dat jouw hele leven beschrijft kunt vinden... maar dat blijkt nog helemaal niet makkelijk. Ge-wel-dig boek als je van extrapolatie van een speculatief idee houdt. Het duurt eeuwig en dan is het voorbij zit daar vlak bij qua waardering, maar voor nu houd ik die net op vier sterren.
Daarnaast heb ik James van Percival Everett dat zelfde maximum toegekend. Het is een hervertelling van Huckleberry Finn van Mark Twain, vanuit het perspectief van de tot slaaf gemaakte Jim (die zich steeds onafhankelijker gaat voelen en zijn slavennaam afwerpt). Niet speculatief, maar door het perspectief en de beschreven cultuur van slavenhouders en tot slaaf gemaakten, bijzonder vervreemdend en intens. Ik heb Huckleberry Finn daarna ook nog gelezen en het gezichtspunt van James versterkt de klassieker enorm. Dat vond ik bij Julia en 1984 ook erg sterk.
Boekenplanken
Deze drie maanden heb ik weer een aantal boeken toe kunnen voegen aan mijn speciale projecten:
Ook weer een boek gelezen dat heel goed in het rijtje Starship Troopers/ The Forever War/ Old Man’s War past: Livesuit van James S.A. Corey. Misschien ook eens een boekenplank met militaire SF starten?
Naast de echt Nederlandse Polder-SF In alle steden van Aukelien Weverling, heb ik ook meerdere boeken gelezen die zowel in het literaire als het speculatieve genre vallen, zoals A Short Stay in Hell, Het duurt eeuwig en dan is het voorbij, Kalpa Imperial en Ware Verhalen van Lucianus. Ook The Eye of the Heron van Ursula Le Guin past eigenlijk wel in dat rijtje, ook al is het een overduidelijke sciencefictionroman. Ik heb me voorgenomen om elk kwartaal minstens één Le Guin te lezen (tot ik ze allemaal heb gehad). Zij rukt echt op in mijn ranglijst van favoriete auteurs.
Voor de liefhebber, hieronder mijn verslag per week van wat ik gelezen heb gedurende de tweede drie maanden van 2025. Het artikel over de eerste drie maanden van 2025 vind je hier.
2 april 2025
Intussen lees ik drie speculatieve boeken: Songs for the Shadows van Cheryl Ntumi (Afrikaanse sciencefantasy novelle in het Sauútiverse, een shared universe waar ook Mothersound van Wole Talabi in speelt), In alle steden van Aukelien Weverling (dystopische PolderSF spelend in een toekomstig, economisch gesegregeerd Nederland, verteld vanuit een man die zich niet staande weet te houden in de nieuwe maatschappij) en Kalpa Imperial van Angélica Gorodischer, vertaald door Ursula Le Guin (Argentijnse fantasy-historie over een niet bestaand wereldrijk). Daarnaast lees ik ook nog Twee pistooltjes en een dakmus van Annet Huizing (schrijfboek met toegankelijke schrijftips en -gedachten) en Fantastische ontmoetingen van Paul van Leeuwenkamp (interviews, beschouwingen en biografieën van Nederlandse speculatieve auteurs).
9 april 2025
Afgelopen week heb ik drie boeken uitgelezen: Songs for the Shadows van Cheryl Ntumi (een Sauútiverse-novelle met leuke op geluid gebaseerde magie en allerlei vreemde wezens), Fantastische ontmoetingen van Paul van Leeuwenkamp (vooral de biografieën van oudere Nederlandse speculatieve auteurs vond ik interessant, al kwamen ze er geen van allen best vanaf) en Ware verhalen van Lucianus (een 1.800 jaar oude parodie op mythologische verhalen, compleet met een reis naar de maan en de sterren en een ruimteslag, waardoor het soms als een van de eerste sciencefictionverhalen wordt beschouwd). Daarnaast heb ik genoten van het doorbladeren van The Culture: The Drawings van Iain M. Banks (postuum gepubliceerd boek met schetsen en duidingen van de auteur van The Culture boeken. Het won de Locus Award voor Best Illustrated and Art Book). Verder ben ik nog bezig in In alle steden van Aukelien Weverling (dystopische PolderSF), Twee pistooltjes en een dakmus van Annet Huizing (schrijfboek) en Kalpa Imperial van Angélica Gorodischer (epische alternatieve geschiedenis). Daarnaast ben ik begonnen in James van Percival Everett (niet scifi, wel heel interessant: hervertelling van De avonturen van Huckleberry Finn vanuit het perspectief van de tot slaaf gemaakte Jim, supersterk) en The Darkness that Comes Before van R. Scott Bakker (grimdark fantasy geschreven door een filosoof en dat merk je. Twee prologen, voordat het verhaal losbarst).
16 april 2025
Deze week maar één boek uitgelezen en niet eens een speculatief boek, maar wel heel bijzonder en in een dusdanig andere tijd en sfeer dat ik het hier wel durf te noemen. Het gaat om James van Percival Everett, een hervertelling van De avonturen van Huckleberry Finn van Mark Twain. Ter vergelijking ben ik ook begonnen in het oorspronkelijke boek en je ziet direct overeenkomsten en – zeer bewuste – verschillen. Huck is geschreven vanuit de witte jongen Huckleberry die via de Mississippi-rivier probeert te ontsnappen aan zijn gewelddadige vader, die altijd dronken is. Onderweg trekt hij op met de weggelopen tot slaaf gemaakte Jim. Huck denkt veel slimmer en wereldwijzer te zijn dan Jim, maar in James blijkt dat Jim (die zichzelf James gaat noemen, om zijn slavenbestaan af te schudden) niet alleen Huck, maar alle witte mensen dat laat geloven, terwijl hij zichzelf heeft leren lezen en schrijven, hij allerlei filosofen kent en zelf onderwijs geeft aan zijn mede tot slaaf gemaakten in hoe je het best gebrekkig Engels kunt praten (want dat vinden de witten fijn, dan kunnen ze zich superieur voelen). Net als Julia van Sandra Newman (hervertelling van 1984 van Orwell), is James een briljant nieuw perspectief op een klassiek verhaal. Fantastisch boek, ook als je Huck (nog) niet gelezen hebt.
Verder ben ik nog in dezelfde boeken bezig als afgelopen weken en ik heb me weer eens in teveel boeken verdiept, dus het schiet minder hard op.
23 april 2025
Ik las deze week twee speculatieve boeken uit: In alle steden van Aukelien Weverling (PolderSF in een dystopisch Nederland, waar het verhaal toch vooral om de maatschappelijke thema’s (armoede, ongelijkheid, resulterende dronkenschap) draait en minder om het speculatieve, aardig maar zeker niet briljant) en The Annual Migration of Clouds van Premee Mohamed (Clifi/ postapocalyptische novelle, sterke schrijfstijl en ondanks dat het niet helemaal inlost wat het belooft (maar er zijn/komen vervolgen), toch een erg fijne leeservaring door de diepte die Mohamed haar wereld weet te geven met allerlei kleine, subtiele details. Geen wonder dat haar The Butcher of the Forest voor meerdere prijzen is genomineerd, die vrouw kan schrijven!).
Verder schiet ik – langzaam maar zeker – wat op in dezelfde boeken als afgelopen weken. Dat het tweede seizoen van Andor (Star Wars TV-serie, een van de beste vind ik) vandaag gestart is, zal mijn leestempo de aankomende dagen wat vertragen denk ik.
Inmiddels verlopen de voorbereidingen op Novio Magica (fantasyfestival in Nijmegen op 9 juni) voorspoedig. Binnenkort meer nieuws! En ik help met de organisatie van een speculatieve schrijfwedstrijd (naast de Harland Prijs, die er ook weer aankomt in het najaar), daar komt ook snel meer info over.
30 april 2025
Afgelopen week las ik We Speak Through the Mountain van Premee Mohamed uit, het tweede deel van de Annual Migration of Clouds-serie. Het gaat verder waar deel één ophield, lost de belofte van deel één in en daardoor voelt het meer als één boek, opgesplitst in drie novelles, dan een novelleserie. Maar dat geeft niks, want het is sterk en gaaf en spannend.
Daarnaast las ik De avonturen van Huckleberry Finn van Mark Twain uit, omdat ik een paar weken geleden James van Percival Everett las, dat daarop gebaseerd is. Bijzonder en interessant verhaal en een ijzersterke reactie van Everett erop. Een beetje vergelijkbaar met wat Julia van Sandra Newman deed in verhouding tot 1984 van Orwell: meer diepte vanuit een ander personage, in dit geval de tot slaaf gemaakte Jim.
Verder vorder ik langzaam in de collectie boeken waar ik al een tijdje in bezig ben én ik ben begonnen in Hel’s Eight van Stark Holborn, deel twee van de Factus Sequence. Het is een actierijke, sterk uitgewerkte sciencefictionroman die de sfeer van TV-serie Firefly combineert met de visioenen en omgevingen van Dune. Fun!
7 mei 2025
Deze week las ik The Korean Myths (een non-fictieboek over sprookjes, mythen, volksverhalen, geloven en magische wezens in Korea. Hun sprookjes beginnen niet met ‘er was eens...’, maar met ‘In de oude, oude tijden, toen tijgers tabakspijpen rookten...’ Prachtig toch?) en Hel’s Eight van Stark Holborn (supersnelle, actierijke space opera in een bijna Mad Max achtige setting met ruimteschepen, blasters en enge alien aanwezigheden, op een maan aan de rand van een sterrenstelsel) uit. Volkomen verschillende leeservaringen, de eerste informatief, de tweede zeer vermakelijk, beide de moeite waard.
Inmiddels ben ik begonnen in Het duurt eeuwig en dan is het voorbij van Anne De Marcken, dat omschreven wordt als een ‘literaire zombiehorror’ en als ‘horrorkolder’. De eerste paar bladzijden zijn al zeer sterk, dus ben benieuwd.
14 mei 2025
Nog niet op de helft van het jaar en al over de helft van mijn Readingchallenge (die op 72 boeken staat: 6 per maand). Als ik zo doorlees ga ik naar de honderd in 2025...
Afgelopen week heb ik Kalpa Imperial van Angélica Gorodischer, vertaald door Ursula Le Guin (Argentijnse fantasy-historie over een niet bestaand wereldrijk, verteld in allemaal verschillende stijlen) eindelijk uitgelezen. Heb er maanden over gedaan, niet omdat het niet mooi is, maar omdat het zo divers, licht in plot en vol van details is dat het lezen gewoon niet snel gaat. Daarnaast ben ik halverwege Het duurt eeuwig en dan is het voorbij van Anne De Marcken (literaire zombieroman, heel weird, vol van symboliek en filosofie, erg mooi) en heb ik De obeliskpoort van N.K. Jemisin (deel 2 van de Gebroken aarde-serie, briljante fantasy in een geweldig uitgewerkte wereld, geen wonder dat alle drie delen de Hugo Award wonnen, jaar na jaar) bijna uit.
21 mei 2025
Deze week heb ik drie boeken uitgelezen: De obeliskpoort van N.K. Jemisin (geweldige fantasy – met sciencefictionelementen, al worden ze ‘magie’ genoemd – winnaar van de Hugo Award in 2017), Het duurt eeuwig en dan is het voorbij van Anne De Marcken (literaire zombieroman, ook wel ‘kolderhorror’ genoemd, al vind ik die term minder toepasselijk, erg sterk geschreven, bizarre wendingen en een aantal dingen die ik nog nooit eerder in zombieverhalen heb gezien, maar die wel heel goed werken. Vier a vijf sterren, ik twijfel nog wat) en Twee pistooltjes en een dakmus van Annet Huizing (nuttig en sterk schrijfboek met allemaal korte stukken over de vele uitdagingen van het schrijven, dat me – bijna, bijna! – weer aan het schrijven gaat krijgen... De pistooltjes en mussen verwijzen, zoals ik al vermoedde, inderdaad naar Tsjechov en Hermans).
Inmiddels ben ik alweer op een derde van De stenen hemel van N.K. Jemisin (deel drie van de Gebroken aarde-serie, winnaar van de Hugo Award in 2018, ook weer heel goed en mooi), Leegland van Marjan Brouwers (Nederlandse dystopie, begint heftig, nog niet zo ver) en Oroppa van Safae el Khannoussi (winnaar van de Libris Literatuurprijs 2025, het begint erg mysterieus met iemand die uit de dood opstaat en een ondergrondse wereld die losstaat van onze realiteit, maar ik weet nog niet zeker of het magisch realisme is of ‘gewone’ literatuur, wel heel boeiend). Kortom: veel en gevarieerd aan het lezen, hopelijk binnenkort weer meer aan het schrijven. Overigens: ik heb mijn verhaalbijdrage aan Novio Magica (fantasyfestival op 9 juni in Nijmegen) ingeleverd en het wordt as we speak ingesproken, zodat je het daar kunt luisteren. Spannend!
28 mei 2025
Deze week geen boeken uitgelezen, maar wel flink opgeschoten met De stenen hemel van N.K. Jemisin (deel drie van de Gebroken aarde-serie, erg sterke fantasy met sf randje, geen wonder dat ze met alle drie delen een Hugo heeft gewonnen) en gestart in A Short Stay in Hell van Steven L. Peck (filosofische fantasy over het hiernamaals? Of zo? Heel bizar en vervreemdend in elk geval).
4 juni 2025
Afgelopen week heb ik weer twee boeken uitgelezen: De stenen hemel van N.K. Jemisin (Hugo winnend derde deel van de Gebroken aarde-serie, heel gaaf) en A Short Stay in Hell van Steven L. Peck (geweldige filosofische, speculatieve novelle, waarin een Mormoonse gelovige in een hel terechtkomt die gecreëerd is door de enige echte god: Ahura Mazdâ, die van het zoroastrisme. Het lijkt niet zo’n erge hel, want het is vormgegeven als een bibliotheek én je kunt er uit komen, als je het boek dat jouw hele leven beschrijft kunt vinden... maar dat blijkt nog helemaal niet makkelijk. Ge-wel-dig boek als je van extrapolatie van een speculatief idee houdt, vijf sterren voor mij. Binnenkort verschijnt er een Boekenpraat van Debbie en mij). Verder ben ik begonnen in A Desolation Called Peace van Arkady Martine (deel twee van de Teixcalaan-serie, waarvan ik deel één A Memory Called Empire jaren geleden al las. Die vond ik goed, maar deel twee vind ik nog beter, gave wereld, interessante personages, mooi opgebouwd).
11 juni 2025
Gisteren las ik A Desolation Called Peace van Arkady Martine uit en zag toen pas dat ze ook voor dit tweede deel in de Teixcalaan-serie een Hugo Award heeft gewonnen. Gave space opera met interessante ideeën over imperialisme, politiek, mentale uploading en hive minds met gave, diverse personages en uitstekende wereldbouw. Inmiddels ben ik begonnen in Livesuit van James S.A. Corey, een novelle in de Captive’s War-serie, waarvan ik eerder deel één, The Mercy of Gods, las (natuurlijk naast hun briljante The Expanse-serie). Ook lees ik de graphic novel Guardians of Grunn (leuke superhelden gebaseerd op standbeelden in Groningen, geschreven en getekend door een kunstenaarscollectief).
Afgelopen maandag was Novio Magica, dat ik meegeörganiseerd heb en waar ik drie keer optrad. Binnenkort een verslag + mijn audioverhaal ‘Het maximeren van geluk en veiligheid’ dat daar te horen was.
18 juni 2025
Drie boeken uitgelezen deze week: Livesuit van James S.A. Corey (militaire sciencefiction in de traditie van Starship Troopers/ The Forever War/ Old Man’s War met een diepduistere twist aan het einde), The Eye of the Heron van Ursula K. Le Guin (social sciencefiction met een heel goede, heldere blik op overheersing, vreedzaam verzet en opkomen voor waar je voor staat) en Guardians of Grunn (graphic novel waarin de standbeelden in Groningen superhelden en -schurken worden, geschreven en getekend door een tiental kunstenaars, heel gaaf). Daarnaast ben ik begonnen in Rimrunners van C.J. Cherryh (militaire sciencefiction die ik heb gekozen omdat ik nog nooit iets van deze legendarische auteur had gelezen, het is een losstaand deel drie. Aardig, maar wat repetitief en het is een dramatized audiobook – dus met full cast, geluidseffecten en muziek, dat bevalt me veel minder dan een gewoon luisterboek) en Ik die nooit een man heb gekend van Jacqueline Harpman (post-apocalyptische dystopie, vervreemdend, maar mooi geschreven).
25 juni 2025
Afgelopen week heb ik Rimrunners van C.J. Cherryh (ik weet nu dat ik écht niet van gedramatiseerde audioboeken houdt: de zoveelste theeslurp en raar deuntje op de achtergrond begonnen me danig te irriteren. Daarbij komt dat dit boek niet echt boven pulpniveau uitkomt) en een boek over de oude geschiedenis van Korea uitgelezen.
Ik ben nog bezig in Ik die nooit een man heb gekend van Jacqueline Harpman (halverwege, dystopisch, surreëel en heel bijzonder: veertig vrouwen zitten in een kooi opgesloten en worden jaren en jaren gevangengehouden en geobserveerd, tot er een alarm klinkt en de bewakers verdwijnen...) en begonnen in The Imposition of Unnecessary Obstacles van Malka Older (deel twee van de Investigations of Mossa and Pleiti-serie, leuke sciencefantasydetective spelend in menselijke koloniën rond Jupiter – die ‘Giant’ genoemd wordt. Ik vind haar Centenal Cycle-serie beter).
Eind van het tweede kwartaal
Om het kwartaal af te ronden, nog een laatste constatering: op de laatste dag heb ik The Imposition of Unnecessary Obstacles van Malka Older uitgelezen. Het is een lief, cozy verhaaltje, met interessante wereldbouw en een paar leuke verwijzingen (onder andere naar haar eigen boek Infomocracy), maar toch echt te gezellig en licht voor mij. Toch lees ik waarschijnlijk een volgend deel ook wel.
Dit kwartaal heb ik weer zo’n 25 boeken gelezen daarmee 50 in dit jaar. Daarom heb ik besloten om mijn Hebban Reading Challenge te verhogen van 72 naar 100 boeken in 2025, meer dan ik ooit gelezen heb in een jaar.
